قطر بهعنوان کشوری اسلامی، دارای مساجدی بسیار تماشایی و خیرهکننده است که ترکیبی از مدرنیته و سنتگرایی هستند.
قطر یکی از کشورهای اسلامی و عربی حوزه خلیج فارس به شمار میرود که در سالهای اخیر توسعه زیادی داشته است. جدا از جاهای دیدنی مختلف، مساجد زیادی در سراسر قطر ساخته شدهاند که تعداد آنها به بیش از ۲۰۰۰ میرسد. برخی از این مساجد بسیار زیبا و تماشایی هستند.
در دین اسلام، مسجد جایگاه ویژهای دارد و مکانی مقدس برای عبادت و رویدادهای دینی و فرهنگی محسوب میشود. در بین مساجد زیاد قطر، برخی از آنها از لحاظ معماری شگفتانگیز و بسیار زیبا هستند و از جمله جاهای دیدنی قطر به شمار میروند. این مساجد علاوه بر زیبایی، ترکیبی خیرهکننده از تاریخ و هنر اسلامی را در خود جای دادهاند که هر بینندهای را به حیرت وا میدارند.
در مورد مساجد قطر بیشتر بدانید:
مسجد امام محمد بن عبدالوهاب (Imam Muhammad ibn Abd al-Wahhab Mosque)
منبع: iloveqatar
تاریخچه مسجد امام محمد بن عبدالوهاب
ساختمان اصلی مسجد توسط موسس قطر یعنی «شیخ جاسم بن محمد آل ثانی» ساخته شده بود. شیخ جاسم به هنگام مرگ پدرش در کمپینی نظامی در منطقه الزباره حضور داشت و پس از بازگشت، از مرگ پدرش آگاه شد. او این مسجد را به یادبود پدرش در سال ۱۸۷۸ میلادی ساخت. در اواخر سال ۲۰۰۶ میلادی مرمت و بازسازی مسجد شروع و حدود ۴۲۰ میلیون ریال قطر برای آن هزینه شد که ظاهر آن بهشکلی خیرهکننده و تماشایی تغییر پیدا کند.
علت نامگذاری مسجد امام محمد بن عبدالوهاب
«امام محمد بن عبدالوهاب» رهبری دینی در قرن ۱۸ میلادی بود که به مردم آموزههای قرآن و سنت را تدریس میکرد. او اهل منطقه نجد در بخش مرکزی عربستان صعودی بود و در سال ۱۷۹۲ میلادی از دنیا رفت. بهدلیل تلاشها و فعالیتهای وی، نام او را روی این مسجد قرار دادهاند.
معماری بیرونی مسجد امام محمد بن عبدالوهاب
منبع: iloveqatar
نمای مسجد «امام محمد بن عبدالوهاب» سنگی است و ویژگیهای سنتی تاریخی قطر در آن دیده میشود. ارتفاع مسجد زیاد نیست و گنبدهای کوچکی روی آن مشاهده میشوند. به هنگام شب، چراغهایی که در نمای ساختمان قرار گرفتهاند، جلوهای بسیار تماشایی و خیرهکننده به بزرگترین مسجد قطر میدهند.
مسجد دارای ۹۳ گنبد است که ۶۵ عدد آنها در گوشههای کناری ساختمان قرار گرفتهاند؛ ۲۸ عدد آنها نیز که نسبتا بزرگتر هستند، تالار اصلی مسجد را تشکیل دادهاند. ۲۰ ورودی برای مسجد تعبیه شده است که سه عدد آنها درب اصلی و مابقی ورودیهای فرعی هستند. وجود این تعداد ورودی باعث میشود به هنگام برگزاری نماز، جمعیت زیاد مردم بهراحتی بتوانند وارد و خارج شوند. حیاط بزرگ مسجد نیز از ویژگیهای برجسته دیگر آن به شمار میرود.
معماری داخلی مسجد امام محمد بن عبدالوهاب
فضای داخلی مسجد «امام محمد بن عبدالوهاب» بهطور مداوم تهویه میشود و هوایی مطبوع دارد. سالنها، راهروها و کتابخانهها، همگی دارای فضای کافی هستند. سقف مسجد گنبدی شکل است و در سالن و راهروها نیز لوسترهای بزرگ و زیبایی قرار گرفتهاند که فضای مسجد را به هنگام غروب آفتاب روشن میکنند. محیط داخل مسجد، آرامش و درخشندگی را از خود تراوش میکند و علاوه بر داشتن ظرافت، طراحی ساده و راحتی دارد. کف مسجد نیز با فرشهایی نفیس پوشیده شده است.
منبع: iloveqatar
مسجد سه طبقه دارد که شامل زیرزمین، طبقه همکف و نیماشکوب (نیم طبقه یا فضایی بالکنمانند در داخل ساختمان) میشود. فضای طبقه هم کف مسجد حدود ۱۲,۱۱۷ متر مربع است که شامل نمازخانه و وضوخانه زنان و نمازخانه مردان میشود. نیم اشکوب مسجد نیز حدود ۲,۵۹۴ متر مربع مساحت دارد و شامل نمازخانه زنان، کتابخانه و دو سالن مخصوص حفظ و قرائت قرآن است. فضای پارکینگ مسجد نیز ۱۴,۸۷۷ متر مربع است که فضایی کافی برای خودروهای نمازگزاران به شمار میرود. پارکینگ از ۹ بخش تشکیل میشود که هرکدام از آنها ۳۰۰ خودرو را در خود جای میدهند.
اندازه مسجد امام محمد بن عبدالوهاب
مسجد امام محمد بن عبدالوهاب شامل محوطهای ۱۷۵,۱۶۴ متر مربعی میشود و میتواند ۱۱,۰۰۰ نفر را در سالن اصلی خود برای برگزاری نماز جای بدهد. حدود ۱۲۰۰ نفر نیز در سالن زنان مسجد قادر به عبادت هستند.
مسجد کاتارا (Katara Mosque)
منبع: alluringworld
مسجد «کاتارا» بسیار زیبا و تماشایی است و در روستای فرهنگی کاتارا در قطر قرار دارد. در طراحی مسجد از ساختار چندین مسجد دیگر در نقاط مختلف جهان الهام گرفته شده است. فاصله کوتاه مسجد و در کل روستای فرهنگی کاتارا با پایتخت قطر یعنی دوحه سبب شده است که نمازگزاران و گردشگران زیادی از این مسجد بازدید کنند.
از این مسجد بهعنوان «مسجد آبی کاتارا» نیز یاد میشود که بهعلت نمای آبیرنگ آن است و با سایر مساجد دیگر نقاط قطر تفاوت دارد. در نمای مسجد «کاتارا» از موزاییک شیشهای و سرامیکهای نقاشیشده با دست استفاده شده که آن را بسیار خاص کرده است.
طراح و معماری مسجد کاتارا
منبع: alluringworld
طراح مشهور اهل ترکیه، «زینب فاضل اوغلو»، مسجد کاتارا را طراحی کرده است. جزییات نمای بیرونی مسجد نیز توسط تیمی از متخصصان اهل استانبول شکل گرفتهاند. کاشیهای تزیینی مسجد را کمپانی «MEC» ساخته است که با دست نقاشی شدهاند. آنها با دست نقوش و الگوهای پیچیدهای روی کاشیهای به وجود آوردند که شامل خوشنویسیهای عربی، آیاتی از متون قرآن و نقش و نگارهای اسلامی است.
محراب، مناره و گنبدهای مسجد نیز شامل عناصری طلایی رنگ در طراحی خود هستند که نسبت به کاشیکاریهای دیگر مساجد متمایز است. در ساخت این کاشیهای متفاوت از ورقههای طلای ۲۴ عیار استفاده شده است. الگو و شکل مسجد بهشکل ستاره است و مناره آن نیز در فاصله کوتاهی از خود مسجد قرار دارد. بخش مرکزی مسجد دارای ۹ گنبد است که به زیبایی و با جزییات فراوان تزیین شدهاند. همه این موارد در کنار یکدیگر سبب شدند تا مسجد «کاتارا» یکی از زیباترین مساجد قطر لقب بگیرد.
مسجد شهر آموزش (Education City Mosque)
منبع: mosqpedia
مسجد «شهر آموزش» در ورودی اصلی قطب فرهنگی و آموزش دوحه قرار دارد و میتواند حدود ۱,۸۰۰ نفر را درون خود جای بدهد. این مسجد در سال ۲۰۱۵ میلادی افتتاح شده بود و طراح فرانسوی به نام «منگرا ایوارز» آن را طراحی کرده است. ظاهر عجیب مسجد از نماهای مختلف که شبیه به هواپیما یا سفینه فضایی است، از ویژگیهای بارز آن محسوب میشود.
معماری مسجد شهر آموزش
طراحی مسجد «شهر آموزش» بسیار خیرهکننده و از اصول دینی در ساخت آن الهام گرفته شده است. ساختمان پنج ستون دارد که نمایانگر پنچ ستون دین اسلام هستند. دو مناره نیز در مسجد دیده میشوند که کاملا متمایز و عجیب هستند. این منارهها علاوه بر ظاهر متفاوت خود، بهسمت مکه متمایل شدهاند.
نمای بیرونی ساختمان سفید رنگ است و در تمام بخشهای آن میتوان آیاتی از قرآن بهصورت خوشنویسی شده را مشاهده کرد. منارههای مسجد نیز همین خوشنویسیها را دارند؛ اما بهدلیل نبود فضای کافی بهصورت افقی، آیات بهصورت عمودی طراحی و ایجاد شدهاند که برای طراحان کاری چالشبرانگیز بوده است.
منبع: mosqpedia
علاوه بر محل برگزاری نماز، کلاسهای تدریس و آموزش نیز در ساختمان مسجد دیده میشوند. در مرکز ساختمان نیز حیاطی زیبا به چشم میخورد و در چهار گوشه آن نیز چهار باغ تعبیه شدهاند که جلوهای زیبا و خارقالعاده به آن دادهاند. در کنار این چهار باغ نیز چهار رودخانه جریان دارند که نمایانگری از چهار رود بهشتی هستند. در داخل مسجد علاوه بر خوشنویسی از طرحهای هندسی بسیار زیبایی استفاده شده که تداعیکننده طرحهای اسلامی دیگر مساجد است. در بالای ساختمان نیز نورگیرهایی وجود دارد که نور طبیعی خورشید را وارد میکند و در عین حال جلوی گرم شدن آن را میگیرد.
مسجد مشیرب (Msheireb Mosque)
منبع: mcaslan
مسجد مشیرب یکی از زیباترین مساجد قطر محسوب میشود و طراحی آن تلفیقی از سنتگرایی و مدرنیته است. ارزشهای اسلامی به شیوهای مدرن و نوآورانه در کنار ویژگیهای سنتی معماری قطری قرار گرفتهاند و مسجدی تماشایی را خلق کردهاند. در ساخت مسجد از سنگهای محلی استفاده شده که جذابیت آن را دوچندان کرده است.
مسجد «مشیرب» به همان شیوه دیگر مساجد سنتی قطر طراحی شده و سبکی ساده و مفید دارد. در این مسجد، معنویت و سادگی با ویژگیهای مدرن ترکیب شدند و بنایی تماشایی را شکل دادهاند. طراحان با توجه به آداب اسلامی، ورودی مردان و زنان به مسجد را جداگانه طراحی کردند.
منبع: mcaslan
در نمای مسجد نیز از لامپهای الایدی طلایی رنگ استفاده شده است که علاوه بر داشتن جذبه زیاد، در زمینه انرژی نیز صرفهجویی میشود. در بخشهایی از سقف و دیوارهای ساختمان نیز روزنههایی به سبک نقش و نگارهای قطری وجود دارند که نور خورشید را به داخل مسجد وارد میکنند. ورود نور طبیعی سبب میشود به هنگام روز نیازی به روشنایی لامپها نباشد.
مسجد فرودگاه بینالمللی حمد (Hamad International Airport Mosque)
منبع: iloveqatar
مسجد «فرودگاه بینالمللی حمد» با طراحی مدرن خود از جمله مساجد زیبای قطر محسوب میشود. ساختمان مسجد مدور و شیشهای است و با منارهای بلند در فرودگان بینالمللی حمد خودنمایی میکند. سقف مسجد بهشکل یک گنبد بزرگ است که متمایزترین ویژگی مسجد به شمار میرود.
برخلاف دیگر مساجد که تنها بخشی از سقف ساختمان گنبدی است، مسجد «فرودگاه بینالمللی حمد» سقفی تماما گنبدی دارد. ویژگی متمایز و خیرهکننده دیگر مسجد نیز طراحی شیشهای آن است که خیرهکننده و جذاب به نظر میرسد. شکل دایرهای ساختمان نیز سبب شده است از دور شبیه به یک قطره آب دیده شود.
در کنار مسجد نیز تک مناره آن قرار دارد که ارتفاع آن از خود ساختمان اصلی زیاد بلندتر نیست. مسجد درست در بیرون ترمینال مسافران فرودگان قرار دارد و مسافران و کارکنان فرودگاه علاوه بر نمازخانههای داخل ساختمان اصلی فرودگاه، میتوانند با پیمودن فاصلهای کوتاه برای برگزاری نماز به این مسجد بیایند.
مرکز فرهنگی اسلامی عبدالله بن زید آل محمود (Abdulla Bin Zaid Al Mahmoud Islamic Cultural Centre)
منبع: iloveqatar
مسجد «فنار» (Fanar) قبلا بزرگترین مسجد قطر بود و امروزه یکی از خیرهکنندهترین بناهای شهر دوحه محسوب میشود. این مسجد که با نام مسجد مارپیچ (Spiral Mosque) نیز شهرت دارد، به نام «شیخ عبدالله بن زید آل محمود» نامگذاری شده است. این فرد محققی دینی و مشهور اهل قطر بود که بهعنوان موسس سیستم قضایی قطر شناخته میشود.
مسجد «عبدالله بن زید آل محمود» علاوه بر اینکه محلی برای عبادت است، مرکزی فرهنگی و اسلامی محسوب میشود که در آن، افراد غیرمسلمان میتوانند در مورد اسلام و فرهنگ آن اطلاعات بیشتری را بهدست بیاورند. در این مرکز فرهنگی برنامههای مختلفی نیز برای آموزش زبان عربی برگزار میشود که میتواند برای علاقهمندان به یادگیری زبان عربی مفید باشد.
مسجد «فنار» با مناره مارپیچ خود، نمایی بسیار خیرهکننده و تماشایی است. به هنگام شب، نورپردازیهای صورت گرفته بر ساختمان جذابیت آن را دو چندان میکند. طراحی مسجد تقلیدی از مسجد «جامع المتوکل» در شهر سامرای عراق است و ویژگی اصیلی از معماری سنتی قطری در آن به چشم نمیخورد.
پرسشهای متداول
بهترین مساجد قطر کدامند؟
مسجد امام محمد بن عبدالوهاب، مسجد کاتارا، مسجد مشیرب، مسجد شهر آموزش، مسجد فنار و مسجد فرودگاه حمد
چند مسجد در قطر وجود دارد؟
بزرگترین مسجد قطر کجاست؟
مسجد امام محمد بن عبدالوهاب
قدیمیترین مسجد قطر کجاست؟
مسجد امام محمد بن عبدالوهاب
منبع تصویر شاخص: iloveqatar